MUS EDU
Organizacja ucząca się to termin ukuty przez Petera Senge w książce pt. Piąta Dyscyplina. Oznacza on organizację zdolną do uczenia się, adaptującą się do zmiennych warunków funkcjonowania. W tego typu organizacji pracownicy nieprzerwanie się doskonalą, są otwarci na nowe rozwiązania i trendy. Poszukują nowych dróg osiągania zamierzonych celów, rozwijają pracę zespołową i nie boją się tworzyć nowych wzorców niestereotypowego myślenia.
Organizacja ucząca się wyróżnia się kilkoma wyrazistymi cechami. Przede wszystkim jest w stanie pozyskiwać wiedzę przydatną do usprawnienia swojej działalności. To kluczowy warunek ciągłego rozwoju, dostosowywania działań do zmieniających się realiów społeczno-gospodarczych.
Brak narzędzi czy umiejętności do pozyskiwania takiej wiedzy odbija się nieuchronnie na sposobie funkcjonowania instytucji publicznych. Modyfikowanie zachowań w reakcji na nową wiedzę i doświadczenie stanowi istotny wyznacznik organizacji uczącej się. Nie mniej ważne jest uczenie się na błędach, planowe szkolenia personelu, rozwój ukierunkowany przez kierownictwo, delegowanie uprawnień i decentralizacja.
Charakterystycznym rysem organizacji uczącej się jest także skłonność do ryzyka, otwartość na eksperymenty, częste przeglądy procedur działania, ścisła współpraca między wydziałami, usprawnianie działalności danej instytucji. Należy też koniecznie wspomnieć o przywództwie i właściwym zarządzaniu kapitałem intelektualnym.
Dawny, menadżerski model funkcjonowania administracji (New Public Management) w krajach wysokorozwiniętych ustępuje stopniowo modelowi New Public Governance. Dotyczy to również znacznej części polskich instytucji centralnych.
Stary paradygmat opiera się na zastąpieniu biurokratycznego modelu zarządzania administracyjnego modelem menadżerskim, co sprowadza się – najprościej rzecz ujmując – do zastosowania w sektorze publicznym zasad zarządzania obowiązujących w sektorze prywatnym.
Nowy paradygmat (New Public Governance) akcentuje zdolność organizacji do przystosowywania się względem zmiennych okoliczności społeczno-gospodarczych. W większym stopniu zwraca uwagę na to, co dzieje się poza strukturami instytucji.
Polskie instytucje centralne z powodzeniem realizują nowe modele zarządzania i w coraz większym stopniu stają się otwarte na zewnętrzne wpływy. Tak przynajmniej wynika z raportów sporządzonych w ramach różnych programów rządowych, np. projektu MUS (Ministerstwa Uczące Się), współfinansowanego przez Unię Europejską. Pozostaje mieć nadzieję, że tendencja ta się utrzyma i zaowocuje jeszcze większą skutecznością instytucji publicznych.